Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ανέπτυξε μια σειρά από θεωρίες που αποτέλεσαν επανάσταση για την επιστημονική και φιλοσοφική έρευνα. Με το κύρος της αυθεντίας του ανέτρεψε επιστημονικές αντιλήψεις της εποχής του και επαναπροσδιόρισε τους νόμους της φυσικής. Όμως, ίσως δεν γνωρίζουμε ότι στον μεγάλο επιστήμονα του έχουν αποδοθεί και μερικά πολύ γνωστά αποφθέγματα που, ωστόσο, δεν τα είπε ποτέ.
Στο μυαλό του Άλμπερτ Αϊνστάιν
Όταν ο Αϊνστάιν πέθανε το 1955, οι επιστήμονες θέλησαν να μάθουν τι ήταν αυτό που τον έκανε τόσο ευφυή, και αφαίρεσαν τον εγκέφαλό του για να τον μελετήσουν. Ανακάλυψαν πως το τμήμα που ευθύνεται για τα μαθηματικά ήταν ασυνήθιστα μεγάλο στο δικό του μυαλό.
Επιπλέον, εκτός από τις εξισώσεις, υπάρχουν και τα κείμενα αλλά και τα περίφημα γνωμικά του. Όλα αποτελούν μέρος της σπουδαίας παρακαταθήκης που άφησε ο Αϊνστάιν.
Έτσι, πολλά μεγάλα πανεπιστήμια -και όχι μόνο- σε όλο τον κόσμο, ασχολήθηκαν αποκλειστικά με το τι έχει πει και έχει γράψει ο μεγάλος αυτός επιστήμονας.
Πολλές από αυτές τις έρευνες συμπεριλαμβάνουν και τα αποφθέγματα που του έχουν αποδοθεί και κατά πόσο τα είπε πραγματικά ή όχι.
Ο καθένας είναι μια ιδιοφυΐα
Η ακριβής ρήση που αποδίδουν στον Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι: "Ο καθένας είναι μια ιδιοφυΐα. Αλλά αν κρίνουμε την ικανότητα ενός ψαριού να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο, θα ζήσει την υπόλοιπη ζωή του νομίζοντας ότι είναι ηλίθιο."
Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά αποφθέγματα που πιστώνονται στον επιστήμονα. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική απόδειξη ότι ο Αϊνστάιν έκανε αυτή τη δήλωση.
Αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι αυτό το γνωμικό δεν εμφανίζεται στην ολοκληρωμένη συλλογή των αναφορών "The Ultimate Quotable Einstein" από το κορυφαίο πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ.
Παρομοίως, την ίδια άποψη έχει και το εξειδικευμένο και δημοφιλές Quote Investigator, το οποίο ερευνεί εις βάθος το κατά πόσο είναι αληθή ή όχι τα αποφθέγματα προσωπικοτήτων.
O θεός παίζει ζάρια με το σύμπαν
Το ακριβές απόφθεγμα είναι: "Αρνούμαι να πιστέψω ότι ο Θεός παίζει ζάρια με το σύμπαν." Είναι άλλο ένα από τα πιο διάσημα αποφθέγματα που έχουν αποδοθεί στον μεγάλο επιστήμονα. Ωστόσο, πρόκειται για παρερμηνεία των λεγόμενων του.
Σχετικά με το πρώτο μισό της ρήσης, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δεν αναφερόταν στον θεό όπως τον εννοούν οι θρησκευόμενοι. O ίδιος είχε δηλώσει πολλές φορές ότι δεν πιστεύει σε έναν προσωπικό θεό. Χρησιμοποιούσε μεταφορικά αυτή τη λέξη.
Για τον Αϊνστάιν, ο θεός στην καλύτερη περίπτωση ήταν μια κοσμική δύναμη που διαμόρφωσε τους νόμους της Φυσικής, και στη συνέχεια άφησε το σύμπαν μόνο του για να εξελιχθεί σύμφωνα με αυτούς τους νόμους.
Ο ορισμός της παραφροσύνης
Η ακριβής ρήση που αποδίδουν στον Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι: "Ο ορισμός της παράνοιας είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα."
Παρότι αυτό το απόφθεγμα πιστώνεται περισσότερο στον Βενιαμίν Φραγκλίνο, ωστόσο, κανείς από τους δύο δεν το έχει πει. Ιδίως ο Αϊνστάιν ήταν πολύ ευφυής για να καθορίσει το ευρύ πεδίο της παραφροσύνης με τόσο στενούς όρους.
Η πραγματικότητα είναι ότι πρόκειται για μια φράση που συνήθως περιγράφει πολιτικές συμπεριφορές. Τη χρησιμοποιούσαν δημοσιογράφοι των ΗΠΑ αλλά και πολιτικοί αντίπαλοι των Ρεπουμπλικάνων. Μάλιστα, αποτελούσε την αγαπημένη φράση του ζεύγους Κλίντον.
Το διεθνές δίκαιο
Η ακριβής φράση είναι: "Το διεθνές δίκαιο υπάρχει μόνο στα εγχειρίδια για το διεθνές δίκαιο."
Πρόκειται για μια φράση που δεν την είπε ο Αϊνστάιν, αλλά ο ανθρωπολόγος Άσλεϊ Μοντάγκου σε μία συνέντευξη που πήρε από τον μεγάλο επιστήμονα το 1946.
Το κακό
Το ακριβές απόφθεγμα που αποδίδουν στον Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι: "Το κακό είναι αποτέλεσμα αυτού που συμβαίνει όταν ένα άνθρωπος δεν έχει στην καρδιά του αγάπη για το Θεό. Είναι σαν το κρύο που έρχεται όταν δεν υπάρχει ζεστασιά ή το σκοτάδι όταν δεν υπάρχει φως."
Πρόκειται για ένα αφήγημα που δεν ειπώθηκε από τα χείλη του Αϊνστάιν. Στην ουσία είναι ένας αστικός μύθος, που λέγεται συχνά μέσω αλυσιδωτών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Αφορά έναν αθεϊστή καθηγητή που επιχειρεί να διαψεύσει με λάθος επιχειρήματα την ύπαρξη του Θεού. Στη συνέχεια, έρχεται σε αμηχανία από έναν σοφό μαθητή, που ενώ πιστεύει σχεδόν το ίδιο, του καταρρίπτει τη σαθρή επιχειρηματολογία με όρους των φυσικών επιστημών.
Έτσι, η μακροσκελής αυτή φράση αποτελεί μια αυθαίρετη παραλλαγή όπου ο φοιτητής υποτίθεται ότι είναι ο νεαρός Άλμπερτ Αϊνστάιν. Οφείλεται μάλλον στο ότι σε μεταγενέστερο χρόνο είχε δηλώσει: "Πείτε μου πρώτα τι ακριβώς εννοείτε με τη λέξη Θεός και θα σας πω αν πιστεύω."
Ο ευφυής ανόητος
Η ακριβής ρήση είναι: "Ο οποιοσδήποτε ευφυής ανόητος μπορεί να κάνει τα πράγματα μεγαλύτερα, πιο σύνθετα, και πιο βίαια. Χρειάζεται μια δόση διάνοιας και πολύ θάρρος, για να κινηθεί στην αντίθετη κατεύθυνση."
Πρόκειται για ένα απόφθεγμα που δεν ανήκει στον Άλμπερτ Αϊνστάιν, καθώς είναι ένα απόσπασμα από το δοκίμιο ενός Βρετανού στοχαστή που γράφτηκε το 1973.
Ό,τι μετριέται
Η ακριβής φράση είναι: "Ό,τι μετριέται δεν μετράει πάντα, ό,τι μετράει δεν μετριέται πάντα". Υποδηλώνει ότι είναι δύσκολο να μετρηθεί ό,τι είναι σημαντικό και οι μετρήσεις είναι πιθανόν να είναι ελλιπείς.
Όπως αναφέρει το Quote Investigator, ο Αϊνστάιν δεν είπε ποτέ αυτή τη φράση. Ανήκει στον κοινωνιολόγο William Bruce Cameron, και πρόκειται για ένα απόσπασμα σε ένα βιβλίο κοινωνιολογίας που έγραψε το 1963.
Η συγκεκριμένη φράση έχει εμφανιστεί και πολύ νωρίτερα, το 1932 σε μια εφημερίδα της Νέα Υόρκης.
Δύο πράγματα με γεμίζουν δέος
Το ακριβές απόφθεγμα που αποδίδουν στον Άλμπερτ Αϊνστάιν είναι: "Δύο πράγματα με γεμίζουν δέος: Ο έναστρος ουρανός και ο ηθικός νόμος μέσα μου."
Η φράση ανήκει στον Γερμανό φιλόσοφο και στοχαστή Ιμμάνουελ Καντ και βρίσκεται μέσα στο βιβλίο του "Κριτική του καθαρού λόγου".
Τα πάντα είναι ενέργεια
Η ακριβής ρήση είναι: "Τα πάντα είναι ενέργεια και μόνο αυτή υπάρχει. Συνδέστε τη συχνότητα της πραγματικότητας που θέλετε να ζήσετε και τότε θα μπορέσετε να τη ζήσετε. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Αυτό δεν είναι φιλοσοφία, είναι φυσική νομοτέλεια."
Όπως αναφέρει το Quote Investigator, δεν πρόκειται για λόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Δεν αναφέρονται ούτε στην ολοκληρωμένη συλλογή των αναφορών "The Ultimate Quotable Einstein" του πανεπιστήμιου Πρίνστον.
Η δήλωση εντάσσεται περισσότερο σε διάφορες αναφορές που υπάρχουν σε βιβλία και περιοδικά της New Age, σχετικά με την επίδραση των παραισθησιογόνων.
Οι καλύτερες πραγματικές ατάκες του Άλμπερτ Αϊνστάιν
Παρόλο που ο Αϊνστάιν ποτέ δεν πάσχισε για τις μνημειώδεις φράσεις, έχει πει εκπληκτικές ατάκες και τις εκστόμιζε με έναν φαινομενικά άνετο κι αυθόρμητο τρόπο. Παραθέτουμε τις σημαντικότερες συνοπτικά:
- Δεν έχεις πλήρη κατανόηση για κάτι, αν δεν μπορείς να το εξηγήσεις στη γιαγιά σου.
- Είναι ευκολότερο να διασπάσεις ένα άτομο παρά μια προκατάληψη.
- Δεν ξέρω με τι όπλα θα γίνει ο 3ος παγκόσμιος πόλεμος, αλλά ο 4ος θα γίνει με ξύλα και πέτρες.
- Η διαφορά ανάμεσα στην ηλιθιότητα και στην ευφυΐα είναι ότι η δεύτερη έχει όρια.
- Μάθε από το παρελθόν, ζήσε το παρόν, έλπιζε για το μέλλον.
- Ένα μόνο με εκνευρίζει στη νεότερη γενιά, ότι πλέον δεν αποτελώ κομμάτι της.
- Όταν ένας άνθρωπος κάθεται με ένα όμορφο κορίτσι για μια ώρα, φαίνεται σαν ένα λεπτό. Αλλά αφήστε τον να καθίσει σε μια καυτή σόμπα για ένα λεπτό και θα φαίνεται σαν περισσότερο από μία ώρα. Αυτό είναι σχετικότητα.
- Ποτέ δε σκέφτομαι το μέλλον, έρχεται πολύ γρήγορα.
- Ο χρόνος είναι μία ανθρώπινη επινόηση/εφεύρεση που εξυπηρετεί μόνο ανθρώπινους σκοπούς.
- Ο κόσμος είναι επικίνδυνος, όχι εξαιτίας αυτών που κάνουν το κακό, αλλά εξαιτίας αυτών που τους κοιτάζουν χωρίς να κάνουν τίποτα.
Εσείς γνωρίζετε και άλλες φράσεις που δεν είπε ο Αϊνστάιν?
Αν θέλετε να μοιραστείτε την άποψή σας για το θέμα ή να μας πείτε και άλλα γνωμικά που αποδίδονται λανθασμένα στον μεγάλο επιστήμονα, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.