Η διατροφική δυσανεξία και η τροφική αλλεργία είναι αντιδράσεις του οργανισμού σε τρόφιμα του καθημερινού μας διαιτολογίου. Παρότι πρόκειται για τροφές οι οποίες είναι ακίνδυνες για τους περισσότερους ανθρώπους, σε κάποιους προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας. Στο άρθρο θα δούμε τι είναι αυτές οι δύο χρόνιες παθήσεις, ποιες είναι οι σημαντικές διαφορές τους, και ποιες είναι οι ένοχες ουσίες που τις προκαλούν.
Διατροφική Δυσανεξία vs Τροφική Αλλεργία
Πολλές φορές είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε μια διατροφική δυσανεξία από την αντίστοιχη τροφική αλλεργία, καθώς μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Η δυσανεξία σε τρόφιμα μπορεί να προκαλέσει τα ίδια συμπτώματα που εμφανίζονται και στην τροφική αλλεργία.
Οι διαφορές
Όμως, στην πραγματικότητα η διαφορά τους είναι πολύ σημαντική και με διαφορετική βαρύτητα. Σε αντίθεση με την διατροφική δυσανεξία, η τροφική αλλεργία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του πάσχοντος.
Ο λόγος είναι ότι μπορεί να προκαλέσει μια έντονη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, επηρεάζοντας ταυτόχρονα πολλά όργανα στο σώμα.
Βέβαια, δεν είναι πάντα ανησυχητική η τροφική αλλεργία, καθώς οι φυσικές αντιδράσεις σε ορισμένες τροφές είναι συνηθισμένες. Φυσικά, υπάρχουν και οι περιπτώσεις δηλητηριάσεων από τρόφιμα, τα οποία έχουν παρόμοια συμπτώματα με την τροφική αλλεργία.
Οι περισσότερες αντιδράσεις στον οργανισμό μας προκαλούνται από διατροφική δυσανεξία και όχι από μια αλλεργική αντίδραση. Έτσι, τα συμπτώματα δυσανεξίας σε τρόφιμα είναι λιγότερο σοβαρά και συχνά περιορίζονται μόνο σε προβλήματα πέψης.
Με τη διατροφική δυσανεξία, το σώμα έχει δυσκολία στην επεξεργασία ορισμένων τροφίμων, όπως η λακτόζη, η γλουτένη, κ.λ.π. Η κατανάλωση αυτών των τροφίμων μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, αλλά δεν θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή.
Τα συμπτώματα
Αν πάσχουμε από κάποια τροφική αλλεργία, ενδέχεται να εμφανίσουμε φαγούρα, εξανθήματα, πρήξιμο στον λαιμό, στα μάτια, ή στη γλώσσα, ναυτία, εμετό, και διάρροια. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια αλλά υπάρχουν και καταστάσεις που απειλούν την ίδια τη ζωή.
Σε αυτές τις σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει πτώση της πίεσης του αίματος, ζάλη, και λιποθυμία. Το πιο επικίνδυνο σύμπτωμα είναι το αναφυλακτικό σοκ. Μπορεί να εξελιχθεί ταχύτατα και να αποβεί μοιραίο.
Η τροφική αλλεργία εμφανίζεται πιο συχνά στην πρώιμη παιδική ηλικία, επηρεάζοντας περίπου το 8% των παιδιών. Όμως, μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε ηλικία. Στα παιδιά η τροφική αλλεργία εμφανίζεται συχνά με τη μορφή δερματίτιδας ή εκζέματος.
Οι ενήλικες μπορούμε να αναπτύξουμε τροφική αλλεργία και σε τροφές που καταναλώναμε πριν, χωρίς κάποιο πρόβλημα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι σπάνιο.
Οι αλλεργικές αντιδράσεις δεν προκαλούνται μόνο από την κατανάλωση της τροφής. Οι ειδικοί θεωρούν ότι μερικές φορές μπορεί να ενεργοποιήσει τα συμπτώματα ακόμη η επαφή με το δέρμα ή τον ατμό, κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος.
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, τα συμπτώματα της δυσανεξίας στα τρόφιμα είναι λιγότερο ανησυχητικά από εκείνα των ακραίων αλλεργικών αντιδράσεων.
Η διατροφική δυσανεξία συνήθως προκαλεί στομαχόπονο, φούσκωμα, κράμπες, πονοκεφάλους, δερματικά εξανθήματα, και μια γενική αίσθηση κόπωσης ή αδιαθεσίας. Η δυσανεξία σχετίζεται κυρίως με τα γαλακτοκομικά, το σιτάρι, τη γλουτένη, το αλκοόλ, και τη μαγιά.
Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσουμε πολλές φορές δεν εξαρτώνται από την ποσότητα της τροφής που έχουμε καταναλώσει. Ακόμη και ελάχιστη ποσότητα είναι αρκετή για να προκαλέσει τις δυσάρεστες ενοχλήσεις.
Το χρονικό διάστημα
Μια αλλεργική αντίδραση συνήθως ξεκινά μερικά λεπτά έως και δύο ώρες μετά την κατανάλωση του τροφίμου που την έχει προκαλέσει. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπτώματα καθυστερούν και μπορεί να εμφανιστούν έπειτα από μερικές ώρες.
Στην διατροφική δυσανεξία, καθώς τα συμπτώματα σχετίζονται συνήθως με το πεπτικό σύστημα, εμφανίζονται αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση των τροφίμων. Στη συνέχεια, εξακολουθούν να υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τα τρόφιμα που τις προκαλούν
Υπάρχουν περισσότερες από 170 τροφές που προκαλούν τροφική αλλεργία. Ωστόσο, οι περισσότερες διατροφικές αλλεργίες προκαλούνται από επτά μόνο κατηγορίες τροφίμων. Τις παραθέτουμε συνοπτικά:
- Το γάλα
- Τα αυγά
- Οι ξηροί καρποί (φιστίκια, καρύδια, φουντούκια, αμύγδαλα)
- Η σόγια
- Το αλεύρι
- Το ψάρι
- Τα οστρακοειδή
Επίσης, τα άτομα που είναι αλλεργικά στη γύρη μπορούν να εκδηλώσουν συμπτώματα στο στόμα ή το λαιμό όταν καταναλώνουν ωμά φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Όσοι έχουν αλλεργία στο γάλα, μπορούν να εμφανίσουν συμπτώματα από την κατανάλωση μπανάνας, αβοκάντο, ακτινίδιου, ή κάστανου.
Τα τρόφιμα που προκαλούν συχνά δυσανεξία είναι τα ακόλουθα:
- Γαλακτοκομικά (λακτόζη)
- Δημητριακά (γλουτένη)
- Όσπρια
- Επεξεργασμένα κρέατα και αλλαντικά λόγω της χημικής επεξεργασίας που έχουν υποστεί
- Σάλτσες από το εμπόριο λόγω των συντηρητικών που περιέχουν
- Καφές και σοκολάτα
- Λαχανικά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.
Πώς αντιμετωπίζονται
Η ομοιότητα των συμπτωμάτων καθιστά απαραίτητη την ιατρική γνωμάτευση σε περίπτωση υποψίας τροφικής αλλεργίας ή δυσανεξίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι άνθρωποι που εμφανίζουν τροφική αλλεργία θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι πρέπει να αποφεύγουν τελείως τις τροφές που μπορούν να τους προκαλέσουν αυτή τη μορφή αλλεργίας.
Εάν έχουμε δυσανεξία σε τρόφιμα, ο γιατρός μπορεί να μας συστήσει βήματα για να βελτιωθεί η πέψη ορισμένων τροφίμων ή για τη θεραπεία της κατάστασης που προκαλεί αυτή την αντίδρασή του οργανισμού μας.
Ποια είναι η γνώμη σας για τη διατροφική δυσανεξία και τροφική αλλεργία?
Αν θέλετε να μας πείτε την άποψή σας για αυτές τις δύο παθήσεις ή να μοιραστείτε κάποια προσωπική σας εμπειρία και τον τρόπο αντιμετώπισης της, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.