Ο Καρρέρ, Γάλλος συγγραφέας γεννηθείς το 1957, κυκλοφόρησε το 2000 τον "Εχθρό" (" L' Adversaire"), ένα βιβλίο στο οποίο αναφέρεται σε μια πραγματική ιστορία που συντάραξε την γαλλική κοινωνία.
Δεν είχα ξαναδιαβάσει Καρρέρ, αλλά ήταν στη λίστα των συγγραφέων που ήθελα να διαβάσω για κάποιο λόγο. Ας είναι καλά το παλαιοβιβλιοπωλείο που με προμηθεύει με φθηνά και καλά βιβλία. "Ο Εχθρός" πρόκειται για την ιστορία ενός άνδρα, του Jean Claude Romand, ο οποίος το 1993 σκότωσε τη γυναίκα του, τα δύο ανήλικα παιδιά του, τους γονείς του και τον σκύλο του, ένα έγκλημα που μας φέρνει στο μυαλό τον μακελάρη Τσάρλς Γουίτμαν, γνωστό με το παρατσούκλι Texas Tower Sniper.
Το συνταρακτικό της υπόθεσης ήταν πως ο Ρομάν προσποιούνταν τον γιατρό για μια εικοσαετία περίπου, ζούσε δηλαδή μια ζωή ολότελα δοσμένη στο ψεύδος. Είχε παραμυθιάσει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα την οικογένειά και τον κοινωνικό του περίγυρο φτιάχνοντας μια εντελώς ψεύτικη εικόνα του εαυτού του, και αυτό ακριβώς είναι το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της προσωπικότητάς του, πως κατόρθωνε να ζει μια ζωή μέσα στο ψεύδος με τόση άνεση, και πόσο τελικά τα όρια ανάμεσα στην αλήθεια και το ψεύδος είναι ρευστά ή δυσδιάκριτα ακόμη και για τον άμεσο οικογενειακό περίγυρο.
Ο Καρρέρ περιγράφει με ακρίβεια ένα θρίλερ, από τα πρώτα χρόνια της ζωής του Ρομάν ως τη σύλληψη της ιδέας του ψεύδους, τα αποτρόπαια εγκλήματα, τη σύλληψη, τη δίκη και την καταδίκη του δράστη. Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί, το μυστήριο ωστόσο είναι αυτή η προσωπικότητα του δράστη και τα κίνητρά του, ή μάλλον η εσώτερη σχέση του με την αλήθεια. Ο κόσμος του Ρομάν, όπως τον είχε φτιάξει στο νου του, ήταν ασφαλώς ένας κάλπικος κόσμος, ωστόσο διαβιούσε σ' αυτόν με ορθολογική ακρίβεια: "Ένας ψεύτης προσπαθεί γενικά να είναι αληθοφανής: αυτά που διηγείτο όμως εκείνος δεν έδιναν την εντύπωση του αληθοφανούς αλλά της καθαρής αλήθειας" (σ. 64).
Ακόμα και τα εγκλήματά του, αν τα δει κανείς υπό το πρίσμα της αδυσώπητης ορθολογικότητας, έπρεπε να συμβούν. Ήταν η στιγμή που η αλήθεια θα φανερωνόταν, έπειτα από μια αλληλουχία γεγονότων που σήμαναν το τέλος της αυταπάτης του Ρομάν. Και τότε, είχε μονάχα δύο επιλογές: είτε να αυτοκτονήσει είτε να προβεί στο έγκλημα. Προσπάθησε και το πρώτο αλλά απέτυχε, κατόρθωσε όμως το δεύτερο.
Ανοιχτό ζήτημα παραμένει το κεφάλαιο της μετάνοιας και της μεταστροφής του Ρομάν. Κάτι τέτοιες προσωπικότητες προκαλούν το ενδιαφέρον διαφόρων θρησκευόμενων κύκλων που τις βλέπουν ως μια ευκαιρία και δυνατότητα να εκδηλώσουν την ιεραποστολή και το σωτήριο κήρυγμα τους προς μια αμαρτωλή ψυχή. Ο Καρρέρ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο της μεταστροφής του Ρομάν, να είναι δηλαδή αληθής ή ψευδής: "Είμαι σίγουρος ότι δεν παίζει την κωμωδία για τους άλλους, μήπως όμως την παίζει για λογαριασμό του ο ψεύτης που βρίσκεται μέσα του;".
Ερώτημα που τελικά μένει αναπάντητο από τον Καρρέρ, δίχως ωστόσο να λείπει προς το τέλος του έργου μια έκφραση συμπάθειας προς τον Ζαν Κλωντ Ρομάν. Ένα βιβλίο που σε βάζει σε σκέψεις και για την πιστότητα της μετάνοιας- ποιός τελικά κρίνει την αυθεντικότητά της; Σίγουρο πάντως είναι ότι ο τελικός κριτής της είναι ο Κύριος, ενώπιον του Οποίου κανένα ψέμα δεν μπορεί να σταθεί.