Για πολλούς η αστρολογία είναι μέρος της καθημερινής τους ζωής. Θεωρούν ότι υπάρχει κάποια δόση αλήθειας, αφού ασχολούνται τόσοι μαζί της. Ωστόσο, εκτός του ότι δεν έχει καμία επιστημονική βάση, στηρίζεται σε αστερισμούς της αρχαίας εποχής, τότε που οι άνθρωποι πίστευαν ότι η γη ήταν ακίνητη στο κέντρο του σύμπαντος. Στο άρθρο θα δούμε γιατί η αστρολογία είναι ένα είδος μαντείας που διέπεται από εσφαλμένες αντιλήψεις.
Το φαινόμενο της πίστης στην αστρολογία
Αστρολογία ονομάζεται το σύνολο των παραδόσεων και πεποιθήσεων που ισχυρίζονται ότι η θέση διαφόρων ουράνιων σωμάτων σχετίζεται με τη ζωή του ανθρώπου.
Η αστρολογία δεν συνδέεται σε καμία περίπτωση με την επιστήμη της αστρονομίας, καθώς εντάσσεται στον ευρύτατο κύκλο του αποκρυφισμού. Στην ουσία πρόκειται για μια μορφή μαντείας που, ωστόσο, έχει βαθιές ρίζες.
Ξεκίνησε από τους λαούς της Μεσοποταμίας, όπου επικρατούσε η θρησκοληψία και η δύναμη του ιερατείου και όχι η ορθολογική σκέψη των φιλοσόφων. Η σύνδεση των θεοτήτων με τους πλανήτες ήταν εμφανής στα ονόματα των πλανητών, όπως για παράδειγμα η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας, κ.λ.π.
Αυτή η θρησκοληψία οδήγησε στην λανθάνουσα αντίληψη που επικρατεί και σήμερα, ότι οι πλανήτες επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή μας, με αποτέλεσμα η αστρολογία να ανθεί μέχρι και τις μέρες μας.
Οι ανακολουθίες στην αστρολογία
Η αστρολογία αναπτύχθηκε την εποχή του Πτολεμαίου, όπου άκμαζε το γεωκεντρικό σύστημα. Η Γη εθεωρείτο ότι ήταν το κέντρο του σύμπαντος και περιβάλλεται μόνο από επτά πλανήτες, μεταξύ των οποίων είναι ο ήλιος και η σελήνη.
Στην ουσία, η αρχαία αστρολογία είχε άγνοια της θέσης που κατέχει η Γη στο σύμπαν. Περιοριζόταν μόνο στους πλανήτες που ήταν γνωστοί. Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι αστρολογικές μελέτες και ερμηνείες συνεχίζουν να αποτελούν τη βάση της σημερινής δυτικής αστρολογίας.
Όμως, η επιστήμη της αστρονομίας έχει ανατρέψει αυτή τη παντελώς λανθασμένη αντίληψη, αποδεικνύοντας την ύπαρξη του ηλιοκεντρικού συστήματος. Όμως, αυτό δεν εμποδίζει την αστρολογία να εξακολουθεί να δέχεται την εικόνα του ουρανού έτσι όπως ήταν πριν από 2.000 χρόνια.
Επιπλέον, οι πλανήτες Ουρανός, Ποσειδώνας, και Πλούτωνας, ανακαλύφθηκαν τα τελευταία 200 χρόνια, δηλαδή πολλούς αιώνες μετά την καθιέρωση της αστρολογίας. Αυτή η ανακάλυψη ανάγκασε την αστρολογία να ανανεωθεί για να αποδώσει χαρακτηριστικά και στους νέους πλανήτες.
Όμως, εφόσον σε αυτούς τους νέους πλανήτες αποδόθηκε εκ των υστέρων αστρολογική σημασία, αυτό σημαίνει ότι τα ωροσκόπια πριν από την ανακάλυψή τους ήταν λανθασμένα.
Επιπλέον, η αστρολογία δυσκολεύεται να απαντήσει ικανοποιητικά και σε άλλα ερωτήματα που γεννιούνται από τις νέες ανακαλύψεις πλανητών, όπως η Έρις και η Haumea.
Μια άλλη επιστημονική ανακάλυψη κλόνισε ακόμη περισσότερο τις αντιλήψεις της αστρολογίας.
Πιο συγκεκριμένα, η ανακοίνωση από την αστρονόμο Τζακλίν Μίτον ότι ο ήλιος δεν περνά μόνο από δώδεκα αστερισμούς, αλλά υπάρχει και δέκατος τρίτος αστερισμός ανάμεσα στον Τοξότη και τον Σκορπιό, με το όνομα Οφιούχος, ανατρέπει τον μέχρι τώρα γνωστό ζωδιακό κύκλο των δώδεκα ζωδίων.
Δεν υπάρχει επιστημονική βάση
Η αστρολογία έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την επιστήμη της βιολογίας και της γενετικής. Έχουν αποδείξει ότι τα χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου οφείλονται αποκλειστικά στο κληρονομικό υλικό που έλαβε από τους γονείς του και τους προγόνους του γενικότερα.
Επιπλέον, η αστρολογία είναι ανακόλουθη με τον νόμο της παγκόσμιας έλξης του Νεύτωνα. Σύμφωνα με τη θεωρία του πατέρα της ουράνιας μηχανικής, υπάρχει μία ελκτική δύναμη ανάμεσα σε όλες τις μάζες που υπάρχουν μέσα στο σύμπαν.
Για παράδειγμα, ο κοντινός μας Άρης μπορεί να ασκήσει πάνω μας μια ελκτική δύναμη που είναι 25 χιλιάδες φορές μικρότερη από τη δύναμη που ασκεί στο χέρι μας ένα φύλλο χαρτιού που κρατάμε.
Σε ό,τι αφορά τα άστρα που ανήκουν στους αστερισμούς, ακόμη και το κοντινότερο άστρο, ασκεί πάνω μας μία δύναμη που είναι ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη από αυτή που μας ασκεί ο Άρης.
Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι, σε επιστημονική βάση, καμία από τις γνωστές δυνάμεις της φυσικής δεν μπορεί να εξηγήσει οποιαδήποτε επίδραση των πλανητών στην καθημερινή μας ζωή.
Ο άξονας της Γης
Για να βρούμε το ζώδιό μας υποτίθεται ότι πρέπει να δούμε σε ποιον αστερισμό ανατέλλει ο Ήλιος την ημέρα της γέννησής μας.
Όμως, η αστρονομία απέδειξε ότι ο άξονας του πλανήτη μας μετατοπίζεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάθε 2.150 χρόνια ο προσανατολισμός της Γης να μεταβάλλεται κατά 30 μοίρες, λόγω της κωνικής κίνησης του άξονά της.
Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι τα ζώδια, δηλαδή οι αστερισμοί, έχουν μετατεθεί και έχουν αλλάξει οι συσχετισμοί τους με τα άστρα.
Για παράδειγμα, κάποιος που είχε γεννηθεί στις αρχές Νοεμβρίου στα χρόνια του Πτολεμαίου ήταν Σκορπιός, καθώς σύμφωνα με τους αρχαίους αστρολόγους, είχε τον Ήλιο στον αστερισμό του.
Όμως λόγω αυτής της μετατόπισης, αυτός που γεννήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου του 1990, θα έπρεπε να ανήκει στο ζώδιο του Ζυγού, και όχι του Σκορπιού.
Τα αυθαίρετα σχήματα των αστερισμών
Οι αστερισμοί δεν είναι τίποτα άλλο παρά σχήματα που οποία επινόησαν οι άνθρωποι για να ενώσουν τα άστρα μεταξύ τους.
Οι αρχαίοι αστρολόγοι, καθώς παρατηρούσαν τις δυνατότητες που είχαν τα άστρα, πρόσεξαν ότι μερικές ομάδες άστρων, γνωστοί ως αστερισμοί, έχουν σχήμα που θυμίζει κάποιο ζώο. Έτσι, ονόμαζαν τον κάθε αστερισμό με το όνομα ενός ζώου.
Όμως, ανάλογα την τοποθεσία, διαφορετικοί πολιτισμοί έβλεπαν τελείως διαφορετικά σχήματα. Άλλα σχήματα έβλεπαν οι Βαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι από τη γεωγραφική τους θέση και άλλα οι κάτοικοι στο Βόρειο Ημισφαίριο.
Η αυθαιρεσία σε αυτά τα σχήματα αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι αρχαίοι αστρολόγοι αγνοούσαν τις τεράστιες αποστάσεις που χωρίζουν τη Γη απ’ τους πλανήτες και τα άστρα.
Οι αστερισμοί εκλαμβάνονταν ως σταθερά σχήματα στον ουρανό, καθώς θεωρούσαν εσφαλμένα ότι όλα τα άστρα ήταν σε ίση απόσταση από τη Γη.
Όμως, στις ημέρες μας η επιστήμη έχει αποδείξει ότι τα αστέρια κινούνται με διαφορετικές ταχύτητες, όπερ σημαίνει ότι τα σχήματα όπως τα βλέπουμε από τη Γη αλλάζουν συνεχώς.
Επιπλέον, καθώς και ο ίδιος ο Γαλαξίας κινείται, ένας αστερισμός όπως για παράδειγμα αυτός του Σκορπιού, μετά από 90 χιλιάδες χρόνια θα έχει αλλάξει μορφή και θα θυμίζει κάτι άλλο.
Επομένως, είναι εντελώς παράλογο να θεωρούμε ότι τα σχήματα των αστερισμών αντιπροσωπεύουν την πραγματική τρισδιάστατη προοπτική των άστρων που απέχουν έτη φωτός μεταξύ τους.
Η αναξιοπιστία των προβλέψεων
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σε ό,τι αφορά την αναξιοπιστία των αστρολογικών προβλέψεων είναι αυτό των "διδύμων". Αφορά δύο παιδιά που γεννιούνται ταυτόχρονα σε διαφορετικές τοποθεσίες, χωρίς να έχουν καμία απολύτως σχέση μεταξύ τους.
Παρότι έχουν το ίδιο ωροσκόπιο και ανήκουν στο ίδιο ζώδιο, ωστόσο, έχουν τελείως διαφορετική μοίρα, διαφορετικούς χαρακτήρες, και ακολουθούν εντελώς διαφορετικές πορείες στη ζωή τους.
Επίσης, οι αστρολόγοι διατείνονται ότι μπορούν να προβλέψουν την παραμικρή λεπτομέρεια της ζωής μας. Για παράδειγμα, μπορούν να δουν τα οικονομικά ή τα αισθηματικά μας για την επόμενη εβδομάδα.
Ωστόσο, ενώ υποτίθεται ότι προβλέπουν τόσες λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν με την προσωπική μας ζωή, αποτυγχάνουν εντελώς να προβλέψουν συγκλονιστικά και σημαντικά γεγονότα.
Ως εκ τούτου, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι δεν πρέπει να παίρνουμε στα σοβαρά τις αστρολογικές προβλέψεις που παρουσιάζονται κάθε ημέρα στα περιοδικά και τις εφημερίδες.
Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο μπορεί να πάρει επικίνδυνες διαστάσεις, καθώς στην αστρολογία πιστεύουν και πολλοί άνθρωποι που επηρεάζουν την κοινή γνώμη και το μέλλον ενός τόπου. Για παράδειγμα, αρκετοί πολιτικοί και καλλιτέχνες.
Η πίστη τους στην αστρολογία μπορεί να τους οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις. Επιπλέον και πιο σημαντικό, να φέρει στα κέντρα λήψης αποφάσεων ανθρώπους με έφεση στις παράλογες θεωρητικές αντιλήψεις της αστρολογίας.
Τι απέδειξαν οι έρευνες
Η καλύτερη ίσως στατιστική μελέτη αυτού του είδους έγινε το 1985 στις ΗΠΑ. Την οργάνωσε ο Σον Κάρλσον, καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, σε συνεργασία με την επίσημη ένωση Αμερικανών αστρολόγων.
Η επιστημονική μελέτη είχε τον τίτλο "A double–blind test of astrology" και δημοσιεύθηκε στο εγκυρότατο περιοδικό "Nature".
Η βασική ιδέα ήταν πολύ απλή και αποτελείτο από δύο στάδια. Αρχικά, ο καθηγητής επέλεξε ένα δείγμα ανθρώπων, έτσι ώστε να εκτιμηθεί η επιτυχία των ωροσκοπίων που συνέθεσαν διάφοροι αστρολόγοι για αυτούς.
Έτσι, σε 28 αναγνωρισμένους αστρολόγους, μέλη της ένωσης, ζητήθηκε να φτιάξουν τους αστρολογικούς χάρτες τριών εθελοντών, έχοντας στη διάθεσή τους όλα τα στοιχεία της γέννησής τους.
Τούς δόθηκαν όλα τα στοιχεία που αυτοί θεωρούσαν απαραίτητα για να υπολογίσουν ο καθένας το ωροσκόπιο των τριών εθελοντών.
Στη συνέχεια, δόθηκαν τρεις αστρολογικοί χάρτες σε κάθε εθελοντή, όπου ο καθένας έπρεπε να επιλέξει αυτόν που θεωρούσε ότι ταιριάζει πιο πολύ στο χαρακτήρα του.
Στο δεύτερο στάδιο έγινε ακριβώς το αντίθετο. Στους αστρολόγους δόθηκαν τα τρία ψυχολογικά προφίλ, όπου έπρεπε να βρουν ποιο από αυτά ταίριαζε με τον αστρολογικό χάρτη των τριών εθελοντών.
Βασίζεται στην τύχη
Αν οι αστρολόγοι απαντούσαν τυχαία, θα έπρεπε να έχουν ποσοστό επιτυχίας 33,33%, αφού η πιθανότητα να επιλέξουν στην τύχη το σωστό ωροσκόπιο είναι μία στις τρεις. Οι αστρολόγοι εξαρχής είχαν προβλέψει ότι το ποσοστό επιτυχίας τους θα ήταν μεγαλύτερο από 50%.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν 34%, ποσοστό που ήταν κατώτερο από το συμφωνημένο όριο του 50%. Το κυριότερο ήταν ότι από στατιστική άποψη δεν ήταν σημαντικά διαφορετικό από το 33,33%.
Με άλλα λόγια, η στατιστική μελέτη απέδειξε ότι αστρολογία είναι απλά μια μαντεία που στηρίζεται στην τύχη.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν ακαδημαϊκοί του τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ένα φάρμακο που θα έδινε αυτά τα ποσοστά ίασης δεν θα έπαιρνε ποτέ άδεια κυκλοφορίας.
Ένα τέτοιο αποτέλεσμα επιστημονικής μελέτης θα έπρεπε να σημάνει και το τέλος της αστρολογίας στη συνείδηση του κόσμου. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στις ημέρες μας.
Ποια είναι η γνώμη σας για την αστρολογία?
Είναι γεγονός ότι η επιστήμη έχει αποδείξει πως τα χαρακτηριστικά και το μέλλον ενός ανθρώπου δεν εξαρτώνται από κάποια επίδραση υποτιθέμενων αστρικών δυνάμεων κατά τη στιγμή της γέννησης του ατόμου, όπως θεωρεί η αστρολογία.
Αν θέλετε να μοιραστείτε την άποψή σας για την αστρολογία, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια.